Typ 5 - Obserwator

  1. Piątka w skrócie
  2. Opis Piątki
  3. Piątka ze skrzydłem cztery: 5w4 - "Obrazoburca"
  4. Piątka ze skrzydłem sześć: 5w6 - "Rozwiązywacz problemów"
  5. Wpływ na Piątkę połączenia z Ósemką
  6. Wpływ na Piątkę połączenia z Siódemką
  7. Piątka w miłości
  8. Piątka w pracy
  9. Rozpoznanie Piątki

Piątka w skrócie

Piątka to typ introwertyczny, ciekawy świata, z potrzebą wiedzy o nim, analityczny i wnikliwy. Potrzebuje prywatności aby przemyśleć wszelkie sprawy i uzupełnić energię życiową.

Jak postępować ze mną

  • bądź niezależny, nie "czepliwy"
  • mów w prosty i zwięzły sposób
  • potrzebuję czasu aby poukładać swoje myśli i odczucia
  • jeżeli wyglądam na zagubioną, nieobecną lub arogancką, to możliwe, że nie czuję się zbyt komfortowo
  • daj mi odczuć, że jestem mile widziana, ale nie zbyt mocno, bo mogę zacząć wątpić w twoją szczerość
  • gdy czuję się zirytowana koniecznością powtarzania się, to może dlatego, że powiedzenie o tym było dla mnie trudne już za pierwszym razem
  • pomagaj mi unikać powodów do przykrości: wielkich przyjęć, czyjejś głośnej muzyki, przesadnych emocji i ataków na moją prywatność

Co lubię w byciu Piątką

  • stanie na uboczu i patrzenie na życie w obiektywny, niezaangażowany sposób
  • moje poczucie niezależności. Robię to co uważam za słuszne i nie przejmuję się wpływami otoczenia
  • bycie spokojnym w obliczu kryzysów
  • nie uganianie się za materialnym posiadaniem i statusem
  • dogłębne zrozumienie rzeczy; dostrzegam skutek i przyczynę

Co jest trudne w byciu Piątką

  • zbyt wolno ukazuję swoją wiedzę i swoje przemyślenia innym
  • źle się czuję gdy zachowuję się defensywnie lub jakbym wszystko wiedziała
  • bycie zmuszanym do przebywania z ludźmi gdy tego nie chcę
  • oglądanie innych z dobrymi umiejętnościami socjalnymi, ale z mniejszą inteligencją, jak radzą sobie lepiej ode mnie

Opis Piątki

Piątki to ludzie którzy wycofują się ze świata i żyją we własnym umyśle. Mogą być inteligentne, dalekowzroczne i posiadać dużą wiedzę, lub też mogą być oderwane od rzeczywistości, sknerowate i schizofreniczne. Piątki, szóstki i siódemki należą do grupy odczuwającej strach i tworzą kolejne emocjonalne trio. Jednak w przeciwieństwie do dwójek, trójek i czwórek, nie czują one zmieszania czy zażenowania tym kim są lub jak się czują. Zamiast tego, mają tendencje do nieświadomego przeczuwania grożącego im niebezpieczeństwa i odpowiednio na nie reagują. Piątki, szóstki i siódemki są typami myślącymi, które żyją więcej we własnych głowach niż we własnych ciałach. Zmagają się z podejmowaniem decyzji, ciągle muszą dowodzić swojej siły woli. Strach piątek jest socjologiczny. Ludzie z tym stylem, notorycznie bronią się przed "inwazją" lub "pochłonięciem" przez innych. To jest zdecydowanie najbardziej antysocjalny typ w enneagramie. Generalnie, obawiają się bliskich kontaktów, które mogą prowadzić do uczucia bycia przytłoczonym przez uczucia innych. Piątki mają dobrze rozwinięte zdolności do analizowania i gromadzenia wiedzy. Mogą być dobrymi jej odbiorcami, być inteligentni i rzeczowi, zdolni do pozostania w centrum i bycia logicznym, podczas gdy inni wokół mogą się zachowywać jak zmieszani lub spanikowani.

Zdrowe piątki zazwyczaj znajdują równowagę pomiędzy interakcją z otoczeniem i wycofywaniem się z niego. Ten styl jest często powiązany z posiadaniem dużej wiedzy i czasami intelektualnym geniuszem. Zdrowe piątki aktywnie oferują światu, owoce swojej wiedzy, często ucząc i pisząc o niej. Piątki mogą być idealistami i czasem mężnie ofiarowują się ku dobru ogółu. Zdrowi ludzie z tym typem, często praktykują to co Buddyści nazywają nie zaangażowaniem, czyli postawę charakteryzującą się mieszanką bezstronności jak i współczucia. W tym stanie piątki potrafią grać w życie nie będąc generalnie przywiązanym do wyników, a jako przyjaciele, mogą rozumieć twój punkt widzenia tak jak swój własny. Są oni współczujący i mają szczere serce, ale posiadają możliwość obserwowania życia z pewnej perspektywy i unikają bycia samemu niespokojnym.

Piątki mniej zdrowe, przesuwają się z bycia nie zaangażowanym w kierunku niewiązania się, wewnętrznego stanu bycia odciętym od uczuć. Mogą być nadwrażliwi na oczekiwania innych i odpowiadać na to przez pasywne wycofywanie się. Większość osób postrzega zdolność piątek do wycofywania się jako rodzaj niezależności. Jest to jednak jest również forma obrony. Piątki tworzą wokół siebie silną barierę aby zrównoważyć uczucie bycia nadwrażliwym. Odcinanie się od innych staje się nawykiem obronnym. Zasada jest: Jeśli nauczę się żyć z mniejszymi wymaganiami, bardziej we własnym świecie, to uniknę złego wpływu innych. To prowadzi do skłonności oszczędzania tych małych rzeczy które mają, aby mniej wymagać od innych. Często przekłada się to na oszczędzanie czasu (dla siebie), pieniędzy, przestrzeni, miejsca, informacji i emocji. Nie jest istotne co jest oszczędzane, schemat jest ten sam: piątki starają się ochronić przed zalaniem (np. emocjami), gromadząć siły gdzieś wewnątrz siebie. Niezdrowe piątki mogą też mieć dystans do własnych emocji, żyjąc w świecie informacji i pomysłów. Jednak im bardziej się od nich (własnych emocji) odcinają, tym bardziej zmagają się z uczuciem pustki, samotności i przymusowych potrzeb. To zupełnie jakby starać się przekonać słownie do tego, że nie jest się głodnym. Na tym etapie piątki mogą być bardzo powolne w okazywaniu swoich uczuć, ponieważ tylko piątka potrafi dosięgnąć tych uczuć poprzez długie i żmudne okresy przemyśleń. Niezdrowe piątki czczą boga przyczyny i starają się spoglądać z dystansu na swoje własne emocje. To się może czasami przełożyć na lekceważący i wywyższający się stosunek do innych.

Piątki bardzo niezdrowe, mogą popadać w schizofrenię i być nieprzewidywalne, gdy ich "odizolowane" fragmenty umysłu zaczynają przemawiać. Mogą prezentować się jako nieobecni duchem i ciałem lub dosadnie antysocjalni. Mogą np. przesiedzieć całe przyjęcię nie odzywając się zupełnie do nikogo, a potem stwierdzić, że świetnie się bawili. Lub też mogą nieświadomie odsunąć innych od siebie, poprzez prześmiewczy komentarz i nieprzewidywalną agresję. Zwyczaj odcinania się od własnych emocji, staje się tak doskonały, że bardzo niezdrowe piątki tracą kontakt z rzeczywistością, rozwijając dziwne fobie niewidzialnych bakterii i być skorym do halucynacji. Agresywne zachowania są bardzo prawdopodobne, następując po ostrej paranoi.


Piątka ze skrzydłem cztery: 5w4 - "Obrazoburca"

Różnica między skrzydłami 4 i 6 w piątkach, jest taka sama jak między sztuką i nauką. Skrzydło cztery, daje piątce zmysł abstrakcyjny oraz intuicyjny odcień myślom, tak jakby piątka myślała za pomocą geometrycznych kształtów zamiast myśleć słowami lub realnymi obrazami. Piątka ze skrzydłem 4 może być artystycznie utalentowana i doświadczać emocjonalnych nastrojów jak czwórka. Połączenie intelektualnej i emocjonalnej wyobraźni. Ceni sobie świat filozofii i pięknego konstruowania myśli. Najlepszym dla niej światem jest połączenie umysłowych horyzontów i estetyki. Połączenie ciekawości i wrażliwości na odbiór z potrzebą tworzenia własnej unikalnej wizji.

Gdy 5w4 jest w stresie, wydaje się być jakby nieobecna, gdy jest o coś spytana, odpowiada szeptem. Jej zachowanie oscyluje pomiędzy chęcią odosobnienia, a przypływami przyjacielskiej troski. Może stać się nieuchwytna, niedostępna i abstrakcyjna. Zachowuje się jakby znajdowała się wewnątrz swojej kuli izolującej ją od świata. Czasem odnosi się wrażenie nieznacznego wywyższania się ponad innych. Wizerunek "nieobecnego profesora" dobrze opisuje piątki z tym skrzydłem. 5w4 jest niezwykle wrażliwa na otoczenie i uczucie zbytniej nadopiekuńczości innych. Bardzo przewraźliwiona na krytykę. Może bardzo wolno powracać do siebie po traumatycznych przeżyciach. Typowymi pułapkami dla 5w4 są izolowanie się i popadanie w melancholię oraz depersje o podłożu egzystencjalnym.

Słynne Piątki ze skrzydłem cztery: Agatha Christie, Albert Einstein, George Lucas, David Lynch, Samuel Beckett, Stanley Kubrick, Stephen King, Freidrich Nietzsche.


Piątka ze skrzydłem sześć: 5w6 - "Rozwiązywacz problemów"

Skrzydło sześć daje piątce umiejętność skupienia się na detalach i technicznej wiedzy, oraz daje umiejętność do sekwencyjnego myślenia na temat biegu wydarzeń. Piątka z tym skrzydłem ma dar wyciągania znaczących wniosków z niewielkiej ilości faktów. Zwłaszcza intelektualna piątka, która jest znacznie bardziej analityczna niż piątka ze skrzydłem 4. Może być też lojalna wobec przyjaciół, oferując im silne wsparcie. Uprzejma, jest cierpliwym nauczycielem, ekspertem w danej dziedzinie. Może mieć poczucie misji i ciężko pracować. Czasem ujawnia się u niej aura nadwrażliwego kujona i jest niezdarna w komunikowaniu się z innymi. Gdy jest w pozycji obronnej, może być onieśmielona oczekiwaniami innych. Może bardziej lubić niektóre osoby, ale też bardziej niektórych unikać. Szczególnie uczulona na okazywanie wdzięczności innym. Może mieć problem z wypowiedzeniem "Dziękuję". Boi się rozpoczynania działania, za to rozwija "uzależnienie" od informacji. Zadaje mnóstwo pytań, ale zwleka z podjęciem "zbyt" pochopnej decyzji. Gdy 5w6 jest w stresie, staje się podejrzliwa co do motywów działania innych ludzi, ale również ślepo za niektórymi podąża. Może przez długi czas nie zmieniać uczuć, utrzymując je na stałym poziomie. Może być zimna, ironiczna i odizolowana od innych.

Skrzydło 6 może być fobiczne lub antyfobiczne. Antyfobiczne skrzydło daje piątce, odwagę i umiejętność przeciwstawiania się autorytetom. Przyparta do muru potrafi zadrwić z autorytetu lub w złości odpowiedzieć by się odczepił. Ma tendencję do eksperymentowania by znaleźć jakie są granice zachowania. Phobiczne skrzydło powoduje, że piątka staje się mniej ufna wobec innych i doszukuje się ich prawdziwych intencji.

Słynne Piątki ze skrzydłem sześć: Sigmund Freud, Bill Gates, Alfred Hitchcock, Isaac Asimov, Sam Neil.


Wpływ na Piątkę połączenia z Ósemką

Zdrowe połączenie ułatwia piątce dostęp do instyktownej energii i agresji. Przejmuje dowodzenie w sytuacjach, które by mogły ją zawstydzić czy dać uczucie przygniecenia. Połączenie z silną ósemką jest bardzo pomocne osobom, które zamykają się w sobie. Daje też piątce seksualność i fizyczność, odwagę moralną i socjalną. Piątka określa swoje potrzeby, inicjuje kontakt, załatawia sprawę po swojej myśli. To połączenie pomaga jej przetworzyć wiedzę w działanie. Podejmuje ryzyko, staje się inicjatorem zamiast obserwatorem. Druga strona tego połączenia, wspomaga antysocjalne nastawienie. Piątka może stać się nie miła, karząca i dotkliwa dla innych.

Mniej zdrowe połączenie z ósemką, daje piątce tendencje do naśmiewania się z innych i niedorzeczność w zachowaniu, które mogą wspomagać trzymanie się z dala, z agresywnym nastawieniem "idź w końcu do diabła!". Agresja w służbie utrzymywania dystansu. Ochrona za wszelką cenę, tego co posiadają. Zimna, odosobniona, z atakami przykrego charakteru. To ósemkowe zachowanie, może także obrócić się przeciwko niej. Prowadzi piątkę do sytuacji, w której sama zaczyna się krytykować, "wrzeszczeć" na siebie z powodu popełnionego głupstwa. Zaczyna prześladować samą siebie.


Wpływ na Piątkę połączenia z Siódemką

Zdrowe połączenie piątki z siódemką daje piątce poszerzoną wyobraźnie i nieco uzdolnień socjalnych. Może popychać je do poszukiwania nowych doznań i przygód, intelektualnych, duchowych czy socjalnych. Może sprawiać wrażenie pozytywnie nastawionej osoby. Daje jej ciekawość, która pomaga jej poznawać świat. Może być całkiem rozrywkową osobą pokazującą zaangażowany entuzjazm. Ochoczo zainteresowana różnymi rzeczami, pozostaje duchowo żywa nawet w podeszłym wieku. Ma zdolność pozytywnego ratowania sytuacji. Czasem okazuje gest do bycia wspaniałomyślnym.

Mniej zdrowe połączenie może sprawić, że piątka staje się bardziej abstrakcyjna i schizofreniczna. Uwidacznia się u niej bardziej socjalna niezależność i odosobnienie oraz zwiększony problem z wchodzeniem w związki. Może nieuchwytnie krążyć w swoich myślach, dzieląc swoją uwagę na nic nie znaczące zainteresowania. Ujawnia tendencję do życia głównie przyszłością, pokazuje chciwość i dyletantyzm. Używa humoru aby bagatelizować różne sprawy. Podejmuje działania bardzo sporadycznie i często z dziwnych, nieracjonalnych powodów. Różne fragmenty osobowości piątki ujawniają się w różnych momentach, tracąc poczucie równowagi. Bawi się w gierki słowne i umysłowe aby odwrócić uwagę od istotnych rzeczy i aby nie nie zaangażować się emocjonalnie. Mogą się ujawnić dziwne fobie i problemy, głównie na temat skrywanych potrzeb.


Piątka w miłości

  • ponieważ Piątka ma opóźnione reakcje na uczucia, jej emocje mogą się ujawnić gdy Piątka będzie sama. Czułość wobec kogoś może się rozwinąć bez potrzeby wypowiadania słów lub bez kontaktu z tą osobą
  • ciągły cykl izolowania się od innych, może doprowadzić Piątkę do potrzeby wyciągnięcia jej przez kogoś. Piątka staje na granicy potrzeby kontaktu i chęcią odejścia
  • coraz bliższa zażyłość może stymulować chęć do odizolowania się. Piątka daje komunikaty "Poradzę sobię i bez Ciebie" lub "Mogę się zaangażować, ale nie będę z tobą mieszkać"
  • możesz być odseparowany od innych aspektów życia Piątki
  • Piątka często okazuje zażyłość za pomocą niewerbalnych komunikatów. Piątka wyczuwa, że uczucia mogą być łatwiej ukazane, jeżeli są niewypowiedziane
  • emocjonalnie związana Piątka może stać się zawzięcie zaborcza o ciebie. Możesz odczuwać jakbyś żył w jej emocjonalnym świecie

Piątka w pracy

  • Piątka posiada wyczucie własnych zasobów energii. Nie chce aby jej czas lub siły były marnowane na czyjeś zadania
  • ciężko pracuje aby otrzymać w zamian prywatność
  • nie lubi niespodzianek. Chce być przygotowana na wszelką ewentualność
  • uwaga skupia się na innych z otoczenia. Często odczuwa natręctwo innych. Ma problemy ze skoncetrowaniem się w obecności innych
  • zamiera gdy niespodziewanie jest o coś zapytana, lub gdy wymagane jest od niej jakieś spontaniczne zachowanie. Potrzebuje czasu do przemyślenia
  • ceni sobie nieemocjonalne zaangażowanie w podejmowanu decyzji. Użycie odczuć jako motywu decyzji odbiera za utratę kontroli

Rozpoznanie Piątki

Typowy komentarz Piątki:

  • "Posiadam głęboką wiedzę o tym zawodzie."
  • "Nie lubię spotkań i zebrań w firmie, bo są generalnie stratą czasu."
  • "Mam sprawny umysł i dobrze rozwiniętą zdolność postrzegania rzeczy."
  • "Byłam samotna w dzieciństwie. Dużo czytałam."

Piątki, zwłaszcza ze skrzydłem 4, czasem mylnie opisują się jako Czwórki. Takie Piątki uważają, że posiadają silne uczucia i nie indentyfikują się z często ekstremalnym, pozbawionym uczuć wizerunkiem Piątek. Jednakże Piątki, w przeciwieństwie do Czwórek, odczuwają pewien dyskomfort gdy przychodzi im opisać swój stan emocji i uczuć. I mimo, że mogą w tym względzie posiadać pewną łatwość, to jednak język emocji nie jest naturalnym sposobem porozumiewania się Piątek.