Poniżej urywki, które moim zdaniem dość dobrze ujmują zagadnienia związane z ego z punktu widzenia Freud'a tzn. ten tekst jest dla mnie zrozumiały. Może się też komuś innemu przyda.
Spoiler:
Dzieci przychodzą na świat z wrodzonymi zachowaniami instynktowymi, których źródłem według Freuda jest struktura osobowości o nazwie ID. Jest to najstarsza część aparatu psychicznego (Rosińska, 1993). Są to pierwotne nieświadome tendencje popędowe, instynkty związane z uczuciami zmysłowymi. Id stanowią treści biologicznie dziedziczone. Id działa na zasadzie hedonizmu, czyli dążenia do przyjemności i unikania przykrości. Id domaga się natychmiastowego zaspokajania wszelkich pragnień bez względu na koszty i rezultaty, które musi ponieść jednostka. Id funkcjonuje poza świadomością i jest constance - ciągle obecne. Stanowi ono zbiornik ślepych sił, popędów seksualnych i różnorodnych irracjonalnych impulsów domagających się zaspokojenia zgodnie z zasadą rozkoszy bez uwzględniania jakichkolwiek innych czynników. Freud twierdził, że id zawiera filogenetyczne doświadczenia wyrażone w postaci sił popędowych (Rosińska, 1993). Jest ono głównym źródłem energii i motorem osobowości.
Jednak, gdy stopniowo młody, dojrzewający człowiek zaczyna uświadamiać sobie, że nie może otrzymać natychmiast wszystkiego, czego tylko zapragnie, np. pożywienia czy stymulacji zmysłowych, zasada przyjemności zaczyna ustępować zasadzie realizmu. Dlatego też Freud mówi o drugiej strukturze osobowości EGO, które kontroluje id a tym samym reprezentuje rozwagę. Zadaniem ego jest samozachowanie. Ego to świadome [rozumne] ‘ja’, które wynika z konieczności dostosowania się do rzeczywistości, poprzez częściowe zaspokojenie, a częściowe hamowanie popędów pierwotnych. Procesy zachodzące w Ego dążą do zachowania życia.
[...]
EGO to jedyna świadoma część umysłu; są to nabyte doświadczenia, pełniące funkcje koordynujące wymagania id [czynnik instynktowny, wrodzony, przyjemnościowy] oraz super ego [czynnik krytykujący, ograniczający, zakazujący]. Ego można określić jako rozsądek. Ego rodzi się nie z sił biologicznych a z rodzinnych i społecznych. Działa ono jako mediator pomiędzy popędami id a światem zewnętrznym. Ego to system przekonań, które organizują zasadę funkcjonowania pomiędzy wewnętrznymi a zewnętrznymi potrzebami życia. Dojrzałe i zdrowe ego dostosowuje potrzeby id i super ego do tego, aby można było je zaakceptować bez ryzyka destrukcji. Ego stanowi powierzchnię osobowości, część siebie, którą pokazujemy światu. Często jest wynikiem konfrontacji ślepych sił id z realiami rzeczywistości (Rosińska, 1985); pod wpływem warunków zewnętrznych zamienia zasadę rozkoszy na zasadę rzeczywistości. Pragmatyczny sposób życia oraz zasada prawdziwości i rzeczywistości rządzi ego, np. dziecko nigdy nie weźmie ciastka z kuchni, jeśli są w niej obecni rodzice [. Pragnienie wyrażone przez id jest ciągle obecne, ale ego przewidując konsekwencje tego czynu w efekcie do niego nie dopuszcza. Ego niewątpliwe rozwija się wraz z doświadczeniem i powoduje rozwój różnic w zachowaniu, ma też najtrudniejszą rolę do wykonania: musi sprostać pragnieniom płynącym z id, naciskom z super ego oraz wymaganiom świata zewnętrznego.
Często jest wynikiem konfrontacji ślepych sił id z realiami rzeczywistości (Rosińska, 1985); pod wpływem warunków zewnętrznych zamienia zasadę rozkoszy na zasadę rzeczywistości. Pragmatyczny sposób życia oraz zasada prawdziwości i rzeczywistości rządzi ego, np. dziecko nigdy nie weźmie ciastka z kuchni, jeśli są w niej obecni rodzice. Pragnienie wyrażone przez id jest ciągle obecne, ale ego przewidując konsekwencje tego czynu w efekcie do niego nie dopuszcza. Ego niewątpliwe rozwija się wraz z doświadczeniem i powoduje rozwój różnic w zachowaniu, ma też najtrudniejszą rolę do wykonania: musi sprostać pragnieniom płynącym z id, naciskom z super ego oraz wymaganiom świata zewnętrznego.
Wspomniane już SUPER EGO – nad Ja - składa się z sumienia i nad jaźni. Sumienie decyduje o sposobie działania; to metafora diabła i anioła siedzących na dwóch ramionach mówiących jak człowiek ma postąpić. Nad jaźń to wyidealizowany obraz siebie, to ‘ja’ idealne, które pozostaje pod wpływem oddziaływań wychowawczych. Super ego rozwija się najpóźniej i jak mówi Rosińska (1993) jest specjalną instancją psychiczną, która wykształciła się wskutek zależności dziecka od rodziców. Podstawowym mechanizmem, który uczestniczy w kształtowaniu się super ego jest identyfikacja jednostki. Nad ja to zbiór zasad, wyznawanych i wpajanych przez rodziców oraz społeczeństwo. Doświadczenia w postaci zakazów i nakazów społecznych pełnią rolę sumienia, które represjonuje ślepe siły id. Silne super ego służy do zahamowania biologicznych instynktów id. Jest to moralna świadomość, działająca jak cenzura, która zezwala bądź nie wejść do naszej świadomości niektórym faktom – zgodnie z wpojonymi w dzieciństwie nakazami lub zakazami. Super ego pozostaje w relacjach z ego. Obserwuje je, ocenia, a także zmusza do stałego doskonalenia się. Super ego krytykuje, chwali oraz potępia. Zamieszkuje ono niepożądane myśli i stanowi głos moralności. Dlatego można o nim mówić jako o restrykcyjnym nadzorcą świadomych działań.
Wyparcie pewnych procesów ze świadomości ma, zgodnie z psychoanalizą, głęboką celowość, otóż wyparte zostają te elementy, które są niezgodne z naturą jednostki, które zakłóciłyby dotychczasową harmonię i których świadomość musiałaby być przykra. Tak, więc psychika została wyposażona w cenzurę, która dokonuje selekcji wyobrażeń lub też niektórych w ogóle nie dopuszcza do świadomości.
Nieświadomość według Freuda jest silniejsza od świadomości, a zatem bodźce, pragnienia i myśli pochodzące od id i super ego mogą sprawić, że ego zostanie stłumione przez lęk. Funkcjonowanie psychiki polega na stałej grze wrodzonych impulsów – id, tłumiącego je sumienia, czyli super ego i podświadomych lub świadomych decyzji, które podlegają zasadzie rzeczywistości – ego. Wprawdzie osobowość człowieka jest układem zachowującym równowagę tych trzech elementów to stale zagraża jej dezintegracja. Jeśli do tego dojdzie zakłóceniu ulegają stosunki łączące człowieka z jego środowiskiem społecznym. Te nieświadome struktury nie działają w sposób racjonalny czy logiczny, więc ego – świadomość musi nieustannie szukać kompromisu pomiędzy wymaganiami super ego i id. W rezultacie prowadzi to do przyswojenia mechanizmów obronnych, takich jak tłumienie pragnień i dążeń niezgodnych z wymaganiami i usunięcie je poza pole świadomości (Bartlett, 1969). Freud wysunął także hipotezę, że wydarzenia, które składają się na ludzką egzystencję, np. kariera zawodowa, dostarczają informacji na temat naszej nieświadomości, ponieważ dokonywane przez nas wybory są zdeterminowane przez wypracowane mechanizmy obronne. Mechanizmy obronne są to nieuświadomione czynności psychiczne pojawiające się w sytuacjach wywołujących poczucie osobistego zagrożenia, które uniemożliwiają redukcję dyskomfortowego stanu bez zmiany obrazu rzeczywistości. Uruchamianie się tychże mechanizmów wiąże się z przewagą motywacji obronnej (Freud, 1967). Mechanizmy to techniki, którymi posługuje się ego w celu zapobiegnięcia konfliktom wewnętrznym, np. wyparcie, regresja, izolacja, zaprzeczenie czy identyfikacja z agresorem.
Freud twierdził, że świadome ego wyłania z bezforemnego, niezorganizowanego id, które stanowi rodzaj zbiornika energii. Freud marzył o świecie, w którym racjonalne ego mogłoby się zbuntować i pokonać irracjonalne id (Rosińska, 1985). Uważał także, że w ludzkim zachowaniu nie ma psychologicznych przypadków. Wybór przyjaciół, mieszkania czy ulubionych potraw jest związane z nieświadomymi wspomnieniami i dostarcza wskazówek do racjonalnego wyjaśniania naszego świadomego życia. Dlatego zadaniem każdego człowieka jest zagłębianie tajników nieświadomego umysłu a przez to samych siebie.
Źródło: http://www.sciaga.pl/tekst/31588-32-psy ... iza_freuda